اعمال حجّ تمتع

اعمال حجّ تمتع
سیر اعمال حج تمتع	1 ـ احرام 2 ـ وقوف در عرفات 3 ـ وقوف در مشعر الحرام 4 ـ رمى جمره عقبه در منا 5 ـ قربانى 6 ـ حلق یا تقصیر 7 ـ طواف حج 8 ـ نماز طواف 9 ـ سعى بین صفا و مروه 10 ـ طواف نساء 11 ـ نماز طواف نساء 12 ـ بیتوته در مِنا 13 ـ رمى جمرات سه گانه
ّ پس از اتمام اعمال عمره تمتّع، کارهایى که به سبب احرام، حرام شده بود حلال مىشود ولى تا زمانى که براى حج محرم می شوند و به عرفات (1) می روند از این اعمال باید پرهیز کنند : 1 ـ بیرون رفتن از شهر مکه (بنابر احتیاط واجب ).(2) 2 ـ انجام عمره مفرده .(3) 3 ـ تراشیدن سر .(4) ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1- عرفات بیابانى است مسطح و وسیع در 22 کیلومترى جنوب شرقى مکّه; جایى که حاجیان باید روز نهم ذى حجه از ظهر تا غروب در آنجا بمانند. «عرفات» جمع «عرفه» و از ریشه «عرفان» و «معرفت» است . 2 ـ آیات عظام بهجت، خامنهاى، فاضل : اگر مطمئن است که به موقع برمىگردد و به اعمال حجّ می رسد بیرون رفتن از شهر مکّه اشکال ندارد . آیةالله سیستانى : اگر به جهت کارى، هر چند کار غیر ضرورى، از مکّه بیرون مىرود و ترس آن ندارد که به اعمال حجّ نرسد، بلکه اگر بداند که می تواند به مکّه برگردد از آنجا براى حجّ مُحرم شود بیرون رفتن از شهر مکّه اشکال ندارد . 3 ـ آیةالله بهجت : محتمل است اشکال نداشته باشد . 4 ـ آیةالله فاضل : مانعى ندارد . آیةالله سیستانى : سر تراشیدن اشکال ندارد، گرچه احتیاط مستحب ترک آن است . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ اعمال حج نیز، مانند اعمال عمره با احرام آغاز مى شود . * کیفیت احرام حج : مانند احرام عمره است، ولى در نیّت تفاوت دارد که در آنجا به نیّت عمره تمتع محرم مى?شد و اکنون به نیّت حج تمتّع محرم مى شود . * زمان احرام حج : بعد از اعمال عمره تمتّع تا وقتى که بتواند به وقوف در عرفات ـ ظهر روز نهم ذى حجّه ـ برسد . امروزه به جهت کثرت جمعیّت و شلوغى راه که احتمال نرسیدن به موقع به عرفات مى باشد، روز هشتم مُحرم مى شوند و شب عرفه به عرفات مى روند، هرچند اگر روز نهم هم مُحرم شوند وبروند وپیش ازظهرروزنهم به عرفات برسند مانع ندارد . * مکان احرام حج : شهر مکّه است، (1) گرچه مستحب است در حِجر اسماعیل یا نزد مقام ابراهیم محرم شود . ــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة الله تبریزى، بنابر احتیاط واجب، احرام حج باید از مکّه قدیم باشد . آیة الله بهجت، بنابر احتیاط واجب مى تواند از هر جاى مکه قدیم محرم شود . آیة الله صافى : بنابر احتیاط لازم تا مى تواند از مکّه قدیم محرم شود . آیة الله مکارم، آیة الله سیستانى : مگر درقسمت هایى که از حرم بیرون است . ــــــــــــــــــــــــــــــــ مردان محرم در ماشین بدون سقف تمام اعمال حج از احرام تا رمى جمرات از عبادات است و مانند نماز و سایر عبادات باید به قصد قربت و اطاعت امر خداوند انجام شود . وقتى که انسان براى اعمال حج محرم شد تمام کارهایى که در احرام عمره حرام بود، بر او حرام مى شود . حاجى، پس از احرام در مکّه، باید براى وقوف در عرفات، روانه آنجا شود . 1 ـ مراد از وقوف، بودن در آن مکان است چه سواره یا پیاده، نشسته یا خوابیده; یعنى حاجى باید آن روز را در صحراى عرفات بماند و از آنجا خارج نشود . 2 ـ زمان وقوف ; بنا بر احتیاط واجب، لازم است از ظهر (1) روز نهم ذى حجه تا مغرب (2) همان روز در عرفات بماند . 3 ـ وقوف به عرفات و سایر اعمال حج ـ بجز طواف و نماز ـ نیاز به طهارت (وضو یا غسل) ندارد. ولى مستحب است . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة الله تبریزى : مى?تواند تا یک ساعت بعد از ظهر وقوف را تأخیر نماید . آیة الله سیستانى : جایز است وقوف را از اوّل ظهر به مقدار انجام یک غسل و خواندن نماز ظهر و عصر پشت سر هم به تأخیر اندازد . آیة الله خامنه اى : تأخیر وقوف از اوّل وقت به اندازه خواندن نماز ظهر و عصر و مقدمات آن اشکال ندارد . 2 ـ آیات عظام بهجت، تبریزى، سیستانى : تا غروب . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 4 ـ در عرفات، کار دیگرى بجز بودنِ در آنجا واجب نیست، ولى مستحبات بسیارى دارد، و از بهترین مکانها براى استجابت دعاست و بهترین دعاها در آن مکان دعاى معروف ابا عبدالله الحسین ( علیه السلام ) و امام زین العابدین ( علیه السلام ) در آن روز است . وقوف در عرفات بعد از مغرب روز نهم ذى حجه (شب عید قربان) حاجیان از عرفات خارج مى?شوند و براى انجام عملى دیگر از اعمال حج به طرف مشعر الحرام (مُزدلفه) حرکت مى?کنند . 1 ـ وقتى که حاجیان به مشعر الحرام رسیدند، بنابر احتیاط واجب، (2) باید شب دهم را تا اذان صبح براى اطاعت امر الهى در مشعر بمانند و از اذان صبح، نیّتِ وقوف در مشعر الحرام کنند و تا طلوع آفتاب در آنجا بمانند .(3) ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 مشعر الحرام: وادى طویلى است میان «عرفات» و « مِنا» و به آن «مُزْدلفَه» هم گفته مى شود، حاجیان باید شب عید قربان را در آنجا بمانند . 2 ـ آیة الله تبریزى، آیة الله زنجانى : ماندن در مشعر الحرام قبل از اذان صبح واجب نیست ولى احتیاط مستحب است . 3 ـ آیة الله خامنه اى : وقت وقوف، از طلوع فجر عید قربان است تا طلوع خورشید و احتیاط آن است که از وقت رسیدن به مشعر در شب قصد وقوف کند . آیة الله سیستانى : واجب است پس از حرکت ازعرفات مقدارى ازشب عید را تا صبح در مشعرالحرام بماند و پس از آن تا طلوع آفتاب نیز بماند ... آیة الله صافى : بیتوته در مشعر واجب است . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 2 ـ در مشعر بجز ماندنِ در آنجا کار دیگرى واجب نیست گر چه مستحبات بسیارى دارد و از جمله آنها ذکر الهى گفتن (1) و جمع آورى سنگریزه براى رمى جمرات است . مشعرالحرام (مزدلفه ) جمع آوری سنگ ریزه در مشعر ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة الله صافى : احتیاط آن است که در مشعر ذکر خدا را ترک نکند هرچند مختصر و کم باشد . آیة الله زنجانى : واجب است خدا را به زبان یاد کنند . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ پس از طلوع آفتاب روز دهم ذى حجه (عید قربان) حجاج براى انجام بقیه اعمال حج از مشعر الحرام بیرون آمده و روانه مِنا (1) مى شوند . اعمال روز عید به ترتیب عبارت است از : * رَمى (2) جمره عقبه * قربانى * تراشیدن سر یا تقصیر 2 ـ در آخر مِنا سه ستون سنگى وجود دارد که اوّلین ستون، «جمره اُولى» و دومین آنها «جمره وُسطى» و سوّمى را «جمره عُقبى یا عَقَبه» مى نامند، اوّلین کار واجب در روز عید قربان زدن هفت عدد ریگ به جمره عقبه است . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 مِنا: سرزمینى است واقع بین دو رشته کوه، نزدیک مشعر الحرام . 2 رمى: تیرانداختن، سنگ انداختن . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 3 ـ هفت سنگ باید به ستون بخورد، (1) ولى لازم نیست پشت سر هم باشد، پس اگر دو عدد به ستون بخورد و سوّمى نخورد و چهارمى بخورد، تنها سه عددى که به ستون خورده به حساب مى آید. و اگر شک کند هفت عدد خورده یا نه، باید به قدرى بزند تا یقین کند هفت عدد به جمره خورده است . 4 ـ سنگ ریزه ها باید اینگونه باشد : * زیاد بزرگ یا ریز نباشد، بلکه به اندازه اى باشد که به آن ریگ بگویند ; * از منطقه حرم باشد، مثلا مشعرالحرام، منى یا شهر مکه ; * قبلا براى رمى از آن استفاده نشده باشد ; * مباح باشد، (غصبى نباشد ). 5 ـ بانوان، (2) کودکان، بیماران و پیرمردان مى توانند، شب عیدقربان پس از نصف شب و قبل از اذان از مشعر الحرام خارج شوند و اگر نمى توانند رمى جمره را در روز انجام دهند، (3) مى توانند همان شب رمى جمره عقبه را انجام دهند . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة الله مکارم : خوردن به ستون لازم نیست بلکه کافى است سنگ را به دایره اطراف جمرات پرتاب کنند . 2 ـ این حکم براى بانوان، مخصوص رمى روز عید قربان است. ولى در روزهاى 11 و 12 تنها در صورتى که از رمى در روز ناتوان باشند، مى?توانند شب انجام دهند . 3 ـ آیة الله سیستانى : کسى که عذر دارد و شخصاً نمى تواند رمى کند، مانند مریض باید نایب بگیرد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ رمی جمره از پایین رمی جمره از بالا 1 ـ پس از سنگ زدن به جمره عَقبه، حجاج براى انجام یکى دیگر از واجبات حج، به قربانگاه رفته، و یک شتر، یا گاو، یا گوسفند قربانى مى کنند . 2 ـ ذبح یک حیوان براى چند نفر حاجى کفایت نمى?کند و یک حیوان کمتر چیزى است که به عنوان یکى از اعمال حج باید ذبح کرد، امّا هر چه بیشتر ذبح کنند افضل است . 3 ـ حیوان قربانى شرایطى دارد که به تفصیل در کتاب احکام و مناسک حج آمده است، افرادى که براى انتخاب قربانى به قربانگاه مى روند لازم است آن شرایط را بدانند، در این نوشته به طور مختصر به آنها اشاره مى کنیم : * سالم باشد (مریض نباشد ); * خیلى پیر نباشد ; (1) ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة الله تبریزى، آیة الله سیستانى : احتیاط مستحب است که مریض و خیلى پیر نباشد . آیة الله خامنه اى : پیر نبودن قربانى شرط نیست . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ * معیوب و ناقص العضو نباشد ; * کورى یا لنگى واضح نداشته باشد ; * دُم بریده نباشد ; * گوش بریده و شاخ شکسته نباشد ; * لاغر نباشد ; * اخته نشده باشد; (بیضه?هایش را بیرون نیاورده باشند ). * سن آن کامل باشد; اگر میش است یک سال آن و اگر بز است دو سال آن کامل شده باشد. (تفصیل این شرایط در کتب مفصل فقهى و مناسک مراجع تقلید آمده است ). 3 ـ اگر حاجى پس از ذبح شک کند و حتى اگر احتمال دهد که حیوان ناقص بوده یا سایر شرایط را نداشته اعتنا نکند .(1) 4 ـ کسى که حلق یا تقصیر نکرده و حتى براى خود حیوانى را ذبح نکرده مى تواند براى دیگرى ذبح کند . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة الله فاضل : اگر احتمال مى دهد که هنگام ذبح شرایط را احراز کرده و الآن نسبت به آنها شک مى کند یا احتمال مى?دهد شرایط را نداشته اعتنا نکند . ـــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ پس از قربانى، حاجى باید حلق کند، یعنى موهاى سر خود را بتراشد، یا تقصیر کند، یعنى مقدارى از مو و ناخن خود را بچیند . 2 ـ با انجام این عمل تمام محرّمات احرام بر او حلال مى?شود، بجز حرام بودن زن و مرد بر یکدیگر (1) و استفاده از بوى خوش، که آنها هم با انجام بقیّه اعمال حلال خواهد شد و در برخى موارد صید نیز حرام است. بنابر این، پس از تراشیدن سر یا تقصیر مى تواند لباس احرام را بیرون آورده و لباس معمولى خود را بپوشد . 3 ـ کسانى که سال اوّل حج آنهاست، بنا بر احتیاط واجب (2) ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة?الله سیستانى : زن و مرد همچنان بر هم حرام هستند ولى عقد کردن و شهادت بر عقد حلال مى?شود . 2 ـ آیات عظام: بهجت، تبریزى، فاضل : بنابر احتیاط مستحب . آیة الله مکارم : چنین کسى مى?تواند سر بتراشد یا تقصیر کند . آیة الله زنجانى : کسى که حجّة الاسلام خود را به جا مى آورد باید سر بتراشد، هر چند سفر اوّل حج او نباشد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ تقصیر حلق باید سر بتراشند و تقصیر کفایت نمى کند، ولى افرادى که بار اوّل آنها نیست مى توانند تقصیر کنند یا سر بتراشند . 4 ـ بانوان باید تقصیر کنند . 5 ـ محل حلق یا تقصیر مِنا است . 6 ـ زمان حلق یا تقصیر، تا روز سیزدهم ذى حجه است، گرچه احتیاط مستحب (1) آن است که روز عید انجام شود . 7 ـ اگر حاجى براى قربانى به کسى وکالت دهد، تا وکیل او قربانى نکرده، نمى تواند حلق یا تقصیر کند، بنابر این کسانى که خود به قربانگاه نمى روند، باید صبر کنند تا به آنها اطلاع داده شود که قربانى انجام شده و پس از اطمینان به ذبح شدن حیوان حلق یا تقصیر کنند . 8 ـ کسى که خودش حلق یا تقصیر نکرده، نمى?تواند موى شخص دیگرى را بچیند یا بتراشد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة الله خامنه اى : این احتیاط واجب است . آیة الله تبریزى : احتیاط واجب آن است که در روز عید باشد و اگر روز عید انجام نداده تا آخر ذى حجه وقت دارد . آیة الله سیستانى : احتیاط مستحب است که از روز عید تأخیر نشود و بعید نیست تأخیر آن تا آخرین زمانى که بتواند اعمال حج را در ماه ذى حجّه بجا آورد .

پس از انجام اعمال مِنا در روز عید قربان، حاجى باید بار دیگر براى انجام پنج عمل از اعمال حج به مکّه برگردد، گرچه وقت این اعمال تا پایان ماه ذىحجه است (1) و مى تواند در مِنا بماند براى بقیه اعمالى که در مِنا شبهاى یازدهم و دوازدهم و روزهاى یازدهم و دوازدهم انجام مى شود و بعداز ظهر روز دوازدهم از منا خارج شود و براى بقیّه اعمال به مکّه بیاید . امّا پنج عملى که در مکّه باید انجام شود، عبارت است از : 1 ـ طواف حج (هفتمین عمل حج ); 2 ـ نماز طواف حج (هشتمین عمل حج ); 3 ـ سعى بین صفا و مروه (نهمین عمل حج ); 4 ـ طواف نساء (2) ( دهمین عمل حج ); 5 ـ نماز طواف نساء (یازدهمین عمل حج ).
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة الله صافى : اگر چه احوط آن است که تأخیر نیندازد . 2 نساء به معنى زنان است، و طواف نساء یکى از اعمال عمره مفرده و حج است و به سبب آن زن بر مرد و مرد بر زن که به سبب احرام، حرام شده بود حلال مى شود . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ * چند مسأله : 1 ـ کیفیّت اعمال بعد از مِنا، همانگونه است که در اعمال عمره تمتّع گذشت، و تنها در نیّت با هم تفاوت دارند . 2 ـ کیفیت طواف نساء و نماز آن هم، مانند طواف عمره و نماز آن است، ولى باید به نیت طواف نساء و نماز طواف نساء انجام شود . 3 ـ طواف نساء و نماز آن اختصاص به مردان ندارد، بلکه بر تمام کسانى که حج (1) به جا مى?آورند واجب است . 4 ـ پس از انجام طواف حج و نماز آن و سعى، بوى خوش هم بر او حلال مى شود، (2) و بعد از انجام طواف نساء و نماز آن، زن بر مرد و مرد بر زن که به واسطه احرام، حرام شده بوده، حلال مى شود . 5 ـ پس از سعى، لازم نیست فوراً طواف نساء را به جا آورد و تأخیر انداختن آن، حتى تا چند روز بعد هم اشکال ندارد ولى تا زمانى که مرد محرم طواف نساء و نماز آن را انجام نداده، زن بر او حلال نمى?شود و همچنین زن محرم تا وقتى که طواف نساء و نماز آن را به جا نیاورد، مرد بر او حلال نمى گردد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ عمره مفرده که جداى از حج است نیز طواف نساء دارد . 2 ـ آیة الله صافى : صید و زن بر او حرام است و در حجّ تمتّع احتیاط آن است که پیش از طواف نساء و نماز آن از بوى خوش نیز اجتناب نماید . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ منا منا یکى دیگر از واجبات حج، بیتوته (ماندن در شب) به مِناست . 1 ـ تمام حجاج، چه آنها که براى اعمال بعد از منا به مکّه رفته اند و چه آنها که به مکه نرفته اند و در مِنا مانده اند، باید شب یازدهم ذى حجه و شب دوازدهم را از غروب آفتاب (1) تا نیمه شب، با قصد قربت در منا باشند، بنابر این آنها که به مکّه رفت اند باید قبل از غروب به منا برگردند . 2 ـ بر این افراد ماندن در منا واجب نیست : * بیماران و پرستاران آنها و دیگر کسانى که ماندن در آنجا برایشان مشقّت داشته باشد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیة?الله فاضل : بعید نیست که بتوان به نیمه دوّم شب اکتفا کرد . آیات عظام خامنه اى، مکارم، سیستانى، تبریزى : مى?تواند از سر شب تا بعد از نیمه شب یا قبل از نیمه شب تا طلوع فجر در آنجا بماند . آیة الله زنجانى : در شب یازدهم حاجى مخیّر است بین بیتوته نیمه اوّل شب وبین اصباح; یعنى هنگام طلوع فجر در منى باشد، ولى در شب 12 و 13 بنابر احتیاط واجب باید از غروب آفتاب تا طلوع آفتاب روز بعد در منا بماند. و از آنجا خارج نشود، حتّى براى طواف و سعى واجب . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ * کسانى که در مکّه تمام شب از اوّل آن تا صبح به عبادت خدا مشغول باشند و کار دیگرى بجز کارهاى ضرورى نکنند . * کسانى که ترس آن دارند اگر در منا بمانند اموالى از آنها در مکّه از بین برود . 3 ـ کسى که بیتوته در منا را ترک کند، باید براى هر شب یک گوسفند قربانى کند، امّا بر کسى که تمام شب را در مکّه به عبادت مشغول بوده، کفّاره واجب نیست . رمی جمره از پایین رمی جمره از بالا رمى جمرات سه گانه ( سیزدهمین عمل از اعمال حج تمتّع ) * در روز یازدهم و دوازدهم ذى حجه حجّاج باید به هریک از سه ستون هفت عدد سنگ بزنند . * وقت رمى : از طلوع آفتاب تا غروب است. (چه در روز عید یا در این ایام ). رمى در شب جایز نیست (مگر کسى که عذر داشته باشد و نتواند در روز رمى کند )(1) و اگر مثلاً روز یازدهم، رمى را ترک کرد، باید فرداى آن روز قبل از رمى همان روز، رمى روز گذشته را قضا کند . * کیفیت رمى : همانگونه که در رمى جمره عقبه بیان شد . * ترتیب رمى : ابتدا باید به جمره اولى سنگ زد و سپس به وسطى و بعد از آن به جمره عقبه . در روز دوازدهم ذى حجه، بعد از ظهر شرعى حجاج مى توانند از مِنا خارج شوند، ولى چنانچه کسى آن روز از مِنا ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 بانوان نیز، در شب دهم مى توانند رمى جمره عقبه که از اعمال روز عید است انجام دهند ولى رمى جمرات روزهاى یازدهم و دوازدهم را بدون عذر نمى?توانند در شب انجام دهند . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ نرود تا آفتاب غروب کند، باید شب سیزدهم را نیز در منا بماند و روز سیزدهم جمرات سه گانه را رمى کند .
طواف مُستحب 1 ـ یکى از اعمال مستحب در مکّه مُعَظّمه، طواف است . 2 ـ طواف مستحب با طواف واجب فرقى ندارد و بجا آوردن نماز آن نیز مستحب است . 3 ـ نماز طواف مستحب، لازم نیست نزد مقام ابراهیم خوانده شود، بلکه در هر جاى مسجدالحرام جایز است، بخصوص در موقع ازدحام، مناسب است مراعات دیگران را بنمایند . طـواف وِداع 1 ـ براى کسى که مى?خواهد از مکّه بیرون رود مستحب است طواف وداع انجام دهد . 2 ـ طواف وداع نیز هفت شوط است و انجام نماز آن هم مستحب است . 3 ـ مستحب است که از خداوند متعال توفیق مراجعت را بطلبد .

اعمال عمره تمتع

سیر اعمال عمره تمتع   به میقات (مثلا مسجد شجره یا جحفه ) می روند ، برای احرام سپس به مسجد الحرام ، برای انجام طواف و نماز طواف بعد از آن به سالن بین صفا و مروه برای انجام سعی بعد از آن تقصیر می کنند و اعمال همره تمتع تمام می شود.(تقصیر مکان معینی ندارد)

1 ـ کسانى که از بیرون مکّه (فاصله 16 فرسخ) براى انجام حج می روند، باید قبل از اعمال حج «عُمره تَمتُّع» بجا آورند . 2 ـ اعمال عمره تمتع عبارت است از : * احرام * طواف * نماز طواف * سعى * تقصیر (2) 3 ـ زمان انجام عمره تمتّع : عمره تمتع باید در فاصله زمانى اوّل شوّال تا ظهر روز نهم ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 تمتّع: در لغت به معناى لذت بردن، بهره مند شدن مى باشد و در اینجا نام نوعى از عمره و حج است، و بدان جهت این نوع از عمره وحج را « تمتّع» نامیده اند که در مدتى که انسان از احرام عمره خارج مى شود تا زمانى که بار دیگر براى حج محرم مى شود، لذتهایى که زن از شوهر خود و مرد از همسر خود مى برد جایز مى باشد . 2 تقصیر: کوتاه کردن و در اصطلاح فقه به معنى کوتاه کردن بخشى از مو یا ناخن است که یکى از اعمال عمره و حج مى باشد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ذى حجه انجام شود و اگر این زمان بگذرد، وقت عمره تمتع تمام شده و وظیفه حاجى هم عوض مى شود . 4 ـ مکان اعمال عمره تمتّع : * احرام : در یکى از میقاتها ;(1) مثلاً جُحفه یا مسجد شجره . * طواف : در مسجد الحرام به دور کعبه ; * نماز طواف : در مسجد الحرام، پشت مقام ابراهیم (2); * سعى : در فاصله بین صفا و مروه، (3) که امروزه به صورت راهروى سرپوشیده ساخته شده است ; * تقصیر : مکان معیّنى ندارد . احکام هر یک از این اعمال به تفصیل خواهد آمد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 میقات: مکانى است که براى احرام معیّن شده است و عبارت است از: مسجد شجره، جُحفه، وادى عقیق (ذات عرق)، قرن المنازل و یلملم (به تصویر ص17 نگاه کنید ). 2 مقام ابراهیم: سنگى است که حضرت ابراهیم «ع» در هنگام ساختن کعبه زیر پاى خود مى گذاشته و اثر پاى آن حضرت بر سنگ مانده است و اکنون در مسجد الحرام نزدیک کعبه در محفظه اى بلورین نگهدارى مى?شود . 3 صفا و مروه نام دو کوه کوچک در کنار مسجد الحرام است که امروزه بخش عمده اى از این دو کوه برداشته شده و بین آنها راهرو سرپوشیده اى ساخته اند . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ آن دسته از زائرانى که قبل از اعمال حج براى زیارت قبر پیامبر اکرم ( صلى الله علیه وآله ) و ائمه بقیع ( علیهم السلام ) به مدینه مىروند، آنگاه که روانه مکه مىشوند، باید در«مسجد شجره» که در چند کیلومترى مدینه و بر سر راه مکّه واقع شده است، مُحرم شده و براى انجام بقیّه اعمال بهسوى مکّهحرکت کنند و آنان که از جدّه عازم مکّه مىشوند باید به « جُحفه» بروند و در آنجا محرم شوند . کیفیّت احرام (1) * مردان، باید تمام لباسهاى دوخته ـ حتى لباسهاى زیر و کوچک ـ را از تن درآورند و دو تکّه لباس غیر دوخته بر تن کنند که یکى را مانند لنگ بر کمر مىبندند و دیگرى را بر شانه مىاندازند و با نیّت احرامِ عُمره تَمَتُّع بگویند : « لَبَّیْکَ اللّهُمَّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ لا شَرِیکَ لَکَ لَبَّیْکَ » ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیةالله زنجانى : واجبات احرام پنج امر است: الف ـ غسل احرام، بـلباس احرام، جـنماز احرام، دـنیّت، هــتلبیه . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ و احتیاط مستحب است (1) پس از آن بگویند : « اِنَّ الْحَمدَ وَالنِّعْمَةَ لَکَ وَالْمُلکَ لاشریکَ لَکَ لَبَّیْکَ ». * بانوان، مىتوانند لباس دوخته بپوشند و بیرون آوردن آنها و پوشیدن دو تکه پارچه غیر دوخته بر آنان واجب نیست . پس، بانوان هم نیّت کرده و لبیکها را مىگویند . نیّت احرام، آن است که هنگام پوشیدن لباس و گفتن لبیک بنا داشته باشد که براى « عمره تمتّع » محرم شود، و این عمل و اعمال بعدى را براى اطاعت دستور خداوند انجام دهد (2) ، و لازم نیست به زبان بگوید، گرچه گفتن آن هم، مانع ندارد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیةالله بهجت : بنابر احتیاط واجب جمله دوم را نیز بگویند . آیةالله مکارم : احتیاط واجب آن است که جمله دوّم را نیز بگویند امّا لبیک پنجم را نگویند. البته گفتن آن به قصد احتیاط مانعى ندارد و در هر حال ضررى به صحّت لبّیک وارد نمىکند . آیةالله زنجانى : صورت تلبیه واجب چنین است : « لبیک، اللّهُمَّ لبّیکَ، لبّیک لا شریک لکَ لبّیک، إنَّ الحَمدَ والنِعمةَ لک والمُلک، لا شریکَ لک .» 2 ـ آیةالله صافى، آیةالله بهجت : و لازم است قصد کند ترک محرماتى را که بر مُحرم حرام است . آیةالله خامنهاى : لکن باید قصد انجام چیزى که احرام را باطل مىکند نداشته باشد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ چند مسأله : 1 ـ لباس احرام باید پاک و مباح باشد 2 ـ بانوان در حال احرام، بنابر احتیاط نباید لباس حریر بپوشند . 3 ـ اگر بدن یا لباس مُحرم نجس شود، بنابر احتیاط واجب (1) باید بدن را تطهیر و لباس را تعویض یا تطهیر کند . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیةالله مکارم : واجب است . آیةالله صافى : بنابر احتیاط مستحب . آیةالله بهجت : اگر بدن محرم نجس شود، به جهت احرام تطهیر آن واجب نیست . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ کسى که براى انجام عمره تمتّع محرم شده و وارد مکّه می شود ، باید به نیّت طواف، هفت مرتبه به دور خانه کعبه که در مسجدالحرام است بگردد . احکام طواف 1 ـ طواف را باید از مقابل گوشهاى از کعبه که حَجرُالاَْسْوَد (1) در آن است آغاز کند و در همان جا به پایان ببرد .(2) 2 ـ خانه کعبه، در حال طواف باید در طرف چپ طواف کننده باشد، بنابراین اگر در حال حرکت رو به کعبه باشد، یا عقب عقب برود صحیح نیست . 3 ـ انسان باید همانطورى که همه مسلمانان طواف می کنند - بدون دقّتهاى اهل وسوسه ـ طواف را از مقابل حجرالاسود شروع کند و ادامه دهد و ایستادن مقابل حجرالاسود در هر دور لازم نیست . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ سنگى است بیضى شکل و سیاه رنگ، که در گوشه شرقى دیوار کعبه، با ارتفاع 5/1 متر از سطح مسجد نصب شده است . 2 ـ هم اکنون از مقابل حجرالاسود تا آخر صحن مسجدالحرام خط سیاهى کشیده شده است که افراد مىتوانند هنگام رسیدن به همان خط، طواف را آغاز و به همانجا ختم کنند . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 3 ـ طواف کننده باید به دور « حِجْرِ اسماعیل » (1) هم بگردد، یعنى در هنگام طواف، داخل «حِجر» نرود . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ حجر اسماعیل: فضایى است بین کعبه و دیوارى نیم دایره به عرض حدود 10 متر که از زاویه شمالى تا زاویه غربى کعبه امتداد دارد. هرگاه باران بر بام کعبه ببارد، از ناودان رحمت در این فضا مىریزد، اینجا مدفن حضرت اسماعیل ( علیه السلام ) و مادرش هاجر و پیامبران بسیارى می باشد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 4 ـ محدوده طواف در تمام اطراف کعبه، حدِّ فاصل بین « کعبه » و « مقام ابراهیم » است که 5/26 ذراع مىباشد (حدود 13 متر). بنابراین از طرف حجر اسماعیل این فاصله کم مىشود و 5/6 ذراع باقى می ماند.(1) 5 ـ اگر انسان بر اثر بیمارى یا پیرى یا زیادى جمعیّت نتواند در این محدوده طواف کند، طواف در خارج این حدّ اشکال ندارد . 6 ـ طواف کننده باید با طهارت طواف کند یعنى با وضو باشد و غسلى برعهده او نباشد و نیز بدن و لباس وى پاک باشد، همانگونه که نماز مىخواند . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 . آیةالله خامنهاى : طواف حدّ معین ندارد . آیةالله فاضل : ظاهر آن است که محدوده طواف در طرف حجر اسماعیل نیز به مقدار 5/26 ذراع مىباشد ولى احتیاط مستحب است که در محدوده 5/6 ذراع طواف کند . آیةالله مکارم : بهتر است طواف در این محدوده باشد ولى لازم نیست . آیةالله زنجانى : طواف باید در فاصلهاى به مقدار بین کعبه و مقام حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) که حدود 12 متر است انجام مىشود و در طرف حجراسماعیل نیز محدوده طواف از بیرون حجر محاسبه می شود نه از خانه کعبه . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ پس از انجام طواف، باید دو رکعت نماز، به نیّت نماز طواف بخواند . * کیفیت نماز طواف : مانند نماز صبح است، ولى حمد و سوره را مىتواند بلند یا آهسته بخواند . * وقت نماز طواف : بعد از طواف و قبل از سعى است . * مکان نماز طواف : در مسجدالحرام، نزد مقام ابراهیم است و بنابر احتیاط واجب (1) باید پشت مقام بجا آورد به طورى که سنگى که مقام است بین او و خانه کعبه واقع شود. و بهتر است هر چه مىتواند نزدیکتر بایستد (نه بهطورى که مزاحم دیگران باشد) و اگر به واسطه زیادى جمعیت نتواند پشت مقام بخواند، در یکى از دو طرف آن، نزدیک مقام بجا آورد .(2) ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ آیات عظام تبریزى، سیستانى، فاضل، زنجانى : واجب است پشت مقام خوانده شود . آیةالله خامنه اى، آیةالله مکارم : واجب است نماز طواف را در صورت امکان پشت مقام بخواند . 2 ـ آیةالله خامنهاى : کافى است در هر نقطهاى که عرفاً بگویند پشت مقام است، گر چه از مقام دور باشد نماز را بخواند بلکه در این صورت بعید نیست که نماز در هر جاى مسجدالحرام صحیح باشد . آیةالله تبریزى : در صورتى که نتواند نزدیک مقام بخواند، بنابر احتیاط در دورتر با مراعات نزدیکترین مکان پشت مقام بخواند . آیةالله سیستانى : اگر نتواند پشت مقام و نزدیک آن بجا آورد، احتیاط واجب آن است که در سمت چپ یا راست مقام نزدیک آن، و هم در دروتر ولى پشت مقام به جا آورد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ بر تمام افراد بالغ و عاقل واجب است که نمازها را به طور صحیح یاد بگیرند تا تکلیف الهى را درست انجام دهند; بخصوص کسى که قصد عمره یا حج دارد باید نماز خود را تصحیح کند، تا تمامى نمازها که از جمله آنها نماز طواف است، به طور صحیح انجام شود . 2 ـ بنابراحتیاط واجب باید پسازطواف،نماز طواف را زود بجا آورد به طورى که مردم نگویند بین آنها فاصله شده است . 3 ـ جایز است نماز طواف مستحب را هر جاى مسجدالحرام که بخواهد بجا آورد . مقام ابراهیم ( علیه السلام ) و جایگاه نماز طواف براى نماز طواف واجب باید جایى بایستد که عرفاً بگویند پشت مقام ایستاده است . پس از انجام نماز طواف، باید هفت مرتبه فاصله بین «صفا» و «مَروه» را که امروزه به صورت سالنى ساخته شده و کنار مسجدالحرام قرار دارد بپیماید . 1 ـ سعى، باید از «صفا» آغاز و به «مروه» ختم شود . 2 ـ پیمودن فاصله «صفا» تا «مروه» یک مرتبه و برگشتن از «مروه» به «صفا» مرتبه دوّم به حساب مىآید; بنابراین هفت شَوْطِ (1) سعى بر « مروه» ختم مىشود . 3 ـ نشستن و استراحت کردن و رفع خستگى بر صفا و مروه و در بین آنها جایز است و اگر در بین سعى باشد، باید از همانجا که سعى را قطع کرده است، ادامه دهد . 4 ـ سعى بین صفا و مروه لازم نیست با وضو و طهارت انجام شود، گرچه احتیاط مستحب است . 5 ـ سعى در طبقه دوّم، چون بالاتر از دو کوه مىباشد اشکال دارد . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 ـ شوط: درلغت به معناى نهایت دویدن تاهدف و در اینجا به معنى یک بار دور زدن اطراف کعبه و یک بار پیمودن فاصله صفا تا مروه، یا مروه تا صفا می باشد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ سعی بین صفا و مروه پس از سعى باید «تقصیر» کند یعنى، قدرى از ناخن و موى سر یا صورت خود را بچیند، که با این عمل، اعمال عمره تمتّع به پایان مىرسد . بعد از آنکه شخص محرم تقصیر کرد، هر چه به واسطه احرام بر او حرام شده بود حلال مىشود و مىتواند لباس احرام را از تن بیرون آورد . زمان تقصیر : بعد از سعى مىباشد، گرچه لازم نیست فوراً تقصیر کند، ولى تا وقتى که تقصیر نکرده است، هیچیک از محرّمات احرام بر او حلال نمىشود . مکان تقصیر : تقصیر مکان معینى ندارد، گرچه اکنون متعارف است که بعد از سعى در مکان «مَروَه» تقصیر مىکنند . کسى که خودش تقصیر نکرده، نمی تواند موى شخص دیگرى را بچیند .

عمره مفرده

عمره مفرده

معنای عمره
«عمره » در لغت به معنای زیارت است و در اصطلاح فقه زیارت خانه خداست ، با آداب ویژه آن .

- کسی که می خواهد به شهر مکه برود ، واجب است با احرام وارد شود و برای احرام هم باید نیت "عمره " یا " حج " داشته باشد ، و اگر حج نیست ، واجب است برای "عمره مفرده " محرم شود و بقیه اعمال آن را بجا آورد.

اعمال عمرۀ مفرده :
اعمال عمرۀ مفرده به ترتیب عبارت است از :

1. احرام
2. طواف
3. نماز طواف
4. سعی
5. حلق یا تقصیر
6. طواف
7. نماز طواف نساء

- زمان انجام عمرۀ مفرده : عمرۀ مفرده زمان معینی ندارد در تمام سال می توان بجا آورد.

- مکان اعمال عمرۀ مفرده :

• احرام: در " اَدنی الحل " یا یکی از میقاتها ؛
  ادنی الحل : نزدیکترین نقطه بیرون حرم . حدود حرم
  میقات ها پنج مکان است : مسجد شجره ، جحفه ، ذات عرق ، یلملم و قرن المنازل
• طواف : در مسجدالحرام ، به دور کعبه ؛
• نماز طواف : در مسجدالحرام ، پشت مقام ابراهیم (ع) ؛
• سعی : در فاصله بین " صفا " و " مروه " ؛
  - صفا و مروه : نام دو کوه کوچک است در کنار مسجد الحرام که امروزه قسمتی از این دو ، برداشته شده و بین آن به صورت راهروی سرپوشیدۀ دو طبقه ای ساخته شده است.
• حلق یا تقصیر : مکان معین ندارد ؛
  اگرچه اکنون متعارف است که بعد از سعی در کنار مروه تقصیر می کنند.
• طواف و نماز نساء : در مسجدالحرام ؛
  

- کودکان و اعمال عمره مفرده

- طواف مستحب و طواف وداع

احرام - اولین عمل عمره مفرده

محل احرام : آن دسته از زائرانی که قبل از اعمال عمره برای زیارت قبر پیامبراکرم (ص) و ائمه بقیع (ع) به مدینه می روند ،آنگاه که روانه مکه می شوند ، باید در مسجد شجره که در چند کیلومتری مدینه و بر سر راه مکه واقه شده است محرم شده و برای انجام بقیه اعمال به سوی مکه حرکت کنند و آنان که از جده عازم مکه می شوند باید به جحفه بروند و در آنجا محرم شوند و کسی که در شهر مکه و اطراف آن ، یعنی در محدودۀ حرم می باشد ،باید به ادنی الحلّ برود و از آنجا محرم شود ، و بهتر آن است که از تنعیم یا حدیبیه یا جعرانه محرم شود.

---

کیفیت احرام : مردان ، باید تمام لباسهای دوخته را از تن در آورند (حتی لباسهای زیر و کوچک ) و دوتکه لباس غیر دوخته برتن کنند که یکی را مانند لنگ برکمر می بندند و دیگری را بر شانه می اندازند و با نیت احرام عمره مفردۀ بگویند:
لَبّیکَ اللهم لبیک ، لبیک لا شریک لک لبیک

و احتیاط مستحب است پس از آن بگویند : ان الحمد و النعمه لک و الملک لا شریک لک لبیک

** بانوان ، می توانند در همان لباسی که برتن دارند محرم شوند و بیرون آوردن لباس های دوخته و پوشیدن دوتکه پارچه ندوخته که مردان محرم می پوشند برآنان واجب نیست .

**نیت احرام ، آن است که هنگام پوشیدن لباس و گفتن لبیک به قصد " عمرۀ مفرده " محرم شود و این عمل و اعمال بعدی را برای اطاعت دستور خداوند انجام دهد. و لازم نیست به زبان بگوید ، گرچه گفتن آن هم ، مانع ندارد.

---

چند مسأله :

1. لباس احرام باید پاک و مباح باشد.
2. بانوان در حال احرام ، بنابر احتیاط نباید لباس حریر بپوشند.
3. اگر بدن یا لباس محرم نجس شود بنابر احتیاط واجب ، (رجوع شود به فتوای علما) باید بدن را تطهیر کند و لباس را تعویض کند.

محرمات احرام :

انسان ، پس از پوشیدن لباس احرام ونیت و گفتن لبیک محرم می باشد و باید تا پایان اعمال عمره ، از کارهایی که بر محرم حرام است پرهیز کند.

مجموع کارهای حرام بیست و چهار تاست که چهارتای آن فقط بر مردان حرام است و دوتای آن بر بانوان حرام است و بقیه آنها بر مردان و زنان محرم حرام است .

محرمات مشترک بین زن و مرد :

• شکار حیوان صحرایی ؛
• آمیزش یا هرگونه استفاده شهوانی دیگر ؛
• عقد کردن ؛
• استمنا ؛
• استعمال عطریات
• سرمه کشیدن
• نگاه کردن در آینه ؛
• فسوق - دروغ گفت و فحش دادن و فخرفروشی ؛
• جدال - گفتن "لا و الله " و " بلی و الله " ؛
• کشتن جانورانی که در بدن ساکن می شوند ؛
• انگشتر به دست کردن برای زینت ؛
• روغن مالیدن به بدن ؛
• زدودن مو از بدن ؛
• بیرون آوردن خون از بدن ؛
• ناخن گرفت ؛
• کندن دندان ؛
• کندن درخت یا گیاهی که در محدوده حرم روییده باشد.
• سلاح همراه داشتن ؛

*آنچه فقط بر مردان حرام است :

• پوشیدن جامه دوخته ؛
• پوشیدن چیزی که تمام روی پا را بگیرد ؛
• پوشاندن سر ؛
• سایه قرار دادن بالای سر ؛

* آنچه بر زنان محرم حرام است :

• پوشیدن زیور برای زینت ؛
• پوشاندن روی خود با نقاب - پارچه ای که با آن چهرۀ خود را بپوشانند - و روبنده.

برخی از محرمات احرام ، در حالت عادی (غیر احرام ) نیز حرام است ، ولی در حال احرام گناهش بیشتر است و گاهی کفاره نیز دارد .

طواف - دومین عمل عمره مفرده

کسی که برای انجام عمره مفرده محرم شده و وارد مکه می شود ، باید به نیت طواف ، هفت مرتبه به دور خانه کعبه که در مسجدالحرام است بگردد.

---

احکام طواف :

• طواف را باید از مقابل گوشه ای از کعبه که حجرالاسود در آن است آغاز کند و در همان جا به پایان ببرد (سنگ مقدسی است بیضی شکل و سیاه رنگ ، که در گوشه شرقی دیوار کعبه ، با ارتفاع 1.5 متر از سطح مسجد نصب شده است - هم اکنون از مقابل حجرالاسود تا آخر صحن مسجدالحرام خط سیاهی کشیده شده است که افراد می توانند هنگام رسیدن به همان خط ، طواف را آغاز و به همانجا ختم کنند.
• خانه کعبه ، در حال طواف باید در طرف چپ طواف کننده باشد ، بنابراین در حال حرکت روبه کعبه باشد ، یا عقب عقب برود صحیح نیست .
• طواف کننده باید به دور حجر اسماعیل هم برگردد.یعنی هنگام طواف داخل حجر نرود.
  حجر اسماعیل : فضایی است بین کعبه و دیواری نیم دایره به عرض حدود 10 متر که از زاویه شمالی تا زاویه غربی کعبه امتداد دارد .هرگاه باران بر بام کعبه ببارد، از ناودان رحمت در این فضا می ریزد ، اینجا مدفن حضرت اسماعیل (ع) و مادرش هاجر و پیمابران بسیاری است .
• محدودۀ طواف در تمام اطراف کعبه ، حد فاصل بین " کعبه " و " مقام ابراهیم " است که 26.5 ذراع می باشد، حدود 13 متر ، بنابراین از طرف حجر اسماعیل این فاصله کم می شود و 6.5 ذراع باقی می ماند. (رجوع شود به فتوای مراجع تقلید)
• اگر انسان براثر بیماری یا پیری یا زیادی جمعیت نتواند در این محدوده طواف کند ، طواف در خارج این حد اشکال ندارد.
• طواف کننده باید با طهارت طواف کند یعنی با وضو باشد و غسلی بر عهده او نباشد و نیز بدن لباس وی پاک باشد ، همانگونه که نماز می خواند.

نماز طواف - سومین عمل عمره

محرم باید پس از طواف ، دو رکعت نماز ، به نیت نماز طواف بخواند.

---

• کیفیت نماز طواف : مانند نماز صبح است ، ولی پسرها و مردها می توانند حمد و سوره این نماز را بلند یا آهسته بخوانند.
• وقت نماز طواف : بعد از طواف و قبل از سعی
• مکان نماز طواف : در مسجدالحرام ، پشت مقام ابراهی» ، به طوری که سنگی که مقام است بین او و خانه کعبه واق شود. و بهتر است هر چه می تواند نزدیکتر بایستد.(نه طوری که مزاحم دیگران باشد.)
  بر تمام افراد بالغ و عاقل واجب است که نماز ها را به طور صحیح یاد بگیرند تا تکلیف الهی را درست انجام دهند ؛ بخصوص کسی که قصد عمره یا حج دارد باید نماز خود را تصحیح کند ، تا تمامی نماز ها که از جمله آنها نماز طواف است ، به طور صحیح انجام شود.

سعی بین صفا مروه - چهارمین عمل عمره

پس از نماز طواف ، باید هفت مرتبه فاصلل بین " صفا " و " مروه " را که امروزه به صورت راهرو سرپوشیده از ساخته شده و کنار مسجدالحرام قرار دارد بپیماید.

---

• سعی باید از " صفا " آغاز و به " مروه " ختم شود.
• پیمودن فاصله " صفا " تا " مروه " یک مرتبه و برگشتن از " مروه " به " صفا " مرتبه دوم به حساب می آید ؛ بنابراین هفت شوط )شوط : نهایت دویدن تا هدف و در اینجا به معنی یک بار دور زدن اطراف کعبه و یک بار پیمودن فاصله صفا تا مروه ، یا مروه تا صفا می باشد.
• نشستن و استراحت کردن و رفع خستگی بر صفا و مروه و در بین آنها جایز است و اگر در بین سعی باشد (آیه الله بهجت : احتیاط آن است که بدون عذر در بین صفا و مروه ننشیند.)، باید از همانجا که سعی را قطع کرده است ، ادامه دهد.
• سعی بین صفا و مروه لازم نیست با وضو و طهارت انجام شود ، گرچه احتیاط مستحب است.
• سعی در طبقه دوم ، چون بالاتر از دو کوه می باشد ، اشکال دارد.

تقصیر یا حلق - پنجمین عمل عمره

محرم باید پس از سعی " تقصیر " کند یعنی ، قدری از ناخن (رجوع شود فتوای مراجع تقلید )یا موی سر یا صورت خود را بچیند ، یا حلق کند ، یعنی سر را بتراشد.
بعد از تراشیدن سر یا تقصیر ، هر چه به واسطه احرام بر او نیز پس از انجام طواف نساء و نماز آن حلال خواهد شد.

---

• زمان تقصیر : بعد از سعی است ، گرچه لازم نیست فورآ تقصیر کند ، ولی تا وقتی که تقصیر یا حلق نکرده است ، هیچیک از محرمات احرام بر او حلال نمی شود
• مکان تقصیر : تقصیر مکان معینی ندارد ، گرچه اکنون متعارف است که بعد از سعی در کنار " مروه" تقصیر می کنند.
• کسی که خودش تقصیؤ نکرده ، نمی تواند موی شخص دیگری را بچیند.

طواف نساء و نماز آن - آخرین عمل عمره مفرده

پس از تقصیر یا حلق ، باید هفت دور به نیت طواف نساء دور کعبه بگردد و پس از آن دو رکعت نماز ، پشت مقام ابراهی» به نیت نماز طواف نساء به جای آورد.

- مقام ابراهیم : سنگی است که به معجزۀ الهی جای پای حضرت ابراهی» (ع) برآن نقش بسته و در مسجدالحرام با فاصله سیزده متر با کعبه در ی: محفظه بلورین و ضریحی کوچک نگهداری می شود.

---

• طواف نساء و نماز آن با طواف عمره و نماز آن تفاوتی ندارد(بجز نیّت ) ، پس ، این طواف نیز باید از حجرالاسود آغاز شود و به همانجا ختم گردد و هنگام طواف ، شانه چپ به سمت کعبه باشد و سایر شرایطی که برای طواف عمره گفته شد مراعات شود.
• طواف نساء و نماز آن اختصاص به مردان ندارد ، بلکه بر تمام کسانی که عمرۀ مفرده به جا می آورند واجب است.
• پس از انجام طواف نساء و نماز آن زن و مرد که به سبب احرام بر یکدیگر حرام شده بودن ، حلال می شوند.
• پس از تقصیر ، لازم نیست فورآ طواف نساء را به جا آورد و تأخیر انداختن آن ، حتی تا چند روز بعد هم اشکال ندارد ولی تا زمانی که مرد محرم طواف نساء و نماز آن را انجام نداده زن بر او حلال نمی شود و همچنین زن محرم تا وقتی که طواف نساء و نماز آن را به جا نیاورد مرد بر او حلال نمی گردد.

کودکان دو دسته اند:

1. ممیّز و آن کودکی است که خوب و بد را تشخیص می دهد و خودش می تواند اعمال را به طور صحیح انجام دهد .
2. غیر ممیّز ، که به آن حدّ نرسیده است.

کودک ممیّز ، خودش محرم می شود و اعمال رابجا می آورد ، و در مواردی که خودش نتواند انجام دهد ، سرپرست وی ( مثلأ پدر ) او را در انجام اعمال یاری می دهد. و کودک غیر ممیّز کیفیّت اعمال او بدین گونه است :

1. احرام : سرپرست وی لباس احرام بر او می پوشاند و از طرف او نیّت احرام می کند، و اگر می تواند لبیّک ها را بطور صحیح پاسخ دهد ، برایش می گوید تا او هم بگوید ، و اگر نمی تواند به طور صحیح پاسخ دهد ، خودش از طرف او «لبیّک ها » را می گوید.
2. طواف : باید او را طواف دهد ، اگر کودک بتواند ، باید خودش راه برود ، وگرنه او را حمل کرده و طواف می دهند.
3. نماز طواف : سرپرست وی او را به انجام نماز وادار کند و اگر خودش نمی تواند بخواند ، نماز را از طرف او بجا آورد .
4. سعی : مانند طواف او را به سعی می برند.
5. تقصیر : قدری از مو یا ناخن او را کوتاه می کنند ، و اگر پسر بچه است می توانند به جای تقصیر سرش را بتراشند.
6. طواف نساء و نماز آن : مانند طواف عمره و نماز آن انجام می شود.

یادآوری :

1. محرم کردن طفل و بردن او برای اعمال عمره ، مستحب است ولی واجب نمی باشد. بنابراین ، افرادی که کودکان خود را برای زیارت همراه می برند، اگر بخواهند آنها را محرم کنند ، باید کمال دقت را داشته باشند تا تمامی اعمالشان به طور صحیح انجام شود و با ناقص بودن اعمال ، مشکلی برای آنها پیش نیاید.
2. کودکی که برای عمرۀ مفرده محرم شده است ، باید طواف و نماز آن را با طهارت انجام دهد. بنابراین اگر کودک ممیّز است و می تواند بطور صحیح وضو بگِرد ، خودش وضو بگیرد وگرنه باید وضو را به او یاد دهند تا وضو بگیرد و اگر نمی تواند خودش وضو بگیرد ، او را وضو دهند یا او را در وضو کمک کنند.
3. کودکی که برای عمرۀ مفرده محرم شده است ، باید طواف نساء و نماز آن را نیز بجا آورد ، و چنانچه انجام دهد نمی تواند ازدواج کند.
4. پسربچه یا مردی که ختنه نشده است ، طوافش صحیح نیست بنابراین ، اولیاء کودکان پسر بچه ختنه نشده را محرم نکنند ، هر چند غیر ممیّز باشد.
5. سرپرست طفل ، باید در مدت احرام ، او را از کارهائی که بر محرم حرام است ، باز دارد ولی زیر سایه حرکت کردن که بر مردان محرم حرام است بر پسر بچه ها جایز است.
6. در حال طواف و سعی ، شرایط این اعمال باید مراعات شود. ، مثلا در حال طواف باید بدن و لباس کودک پاک باشد و شانه چپ او به طرف کعبه باشد و در حال طواف و سعی بیدار باشد. لذا توصیه می شود کسانی که نمی توانند نظارت کامل بر اعمال کودک داشته باشند ، آن عزیزان را محرم نکنند.

طواف مستحب :

• یکی از اعمال مستحب در مکه معظمه ، طواف است.
• طواف مستحب با طواف واجب فرقی ندارد و بجا آوردن نماز آن نیز مستحب است.
• نماز طواف مستحب ، لازم نیست نزد مقام ابراهیم خوانده شود ، بلکه در هر جای مسجدالحرام جایز است ، بخصوص موقع ازدحام ، مناسب است مراعات دیگران را بنماید.

طواف وداع :

• برای کسی که می خواهد از مکه بیرون رود مستحب است طواف وداع انجام دهد .
• طواف وداع نیز هفت شوط است و مانند طواف عمره انجام شود و خواندن نماز آن هم مستحب است .
• مستحب است که از خداوند متعال توفیق مراجعت را بطلبد.

 

غار حرا

http://www.labbaik.ir/page_pic_view.php?cat=125&cat2=1